ชื่อเรื่อง  การดำเนินงานตรวจสุขภาพกองทุนโครงการแก้ไขปัญหาความยากจน (กข.คจ.)

ชื่อผู้ถอดบทเรียน  นายบัญชา เชี่ยวชาญ นักวิชาการพัฒนาชุมชนชำนาญการ    

สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอดอนตาล  จังหวัดมุกดาหาร

ความเป็นมา

          โครงการแก้ไขปัญหาความยากจน (กข.คจ.) เป็นทุนชุมชน ที่รัฐบาลสนับสนุนเงินทุนให้หมู่บ้านๆ ละ  ๒๘๐,๐๐๐  บาท เพื่อให้ครัวเรือนเป้าหมายยืมไปประกอบอาชีพ โดยมอบอำนาจให้คณะกรรมการกองทุน กข.คจ. ประจำหมู่บ้าน บริหารจัดการเงินทุน ตามระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยการบริหารและการใช้จ่ายเงินโครงการแก้ไขปัญหาความยากจน พ.ศ. ๒๕๓๖ และแก้ไขเพิ่มเติม ฉบับที่ ๒ พ.ศ. ๒๕๓๙   และได้ปรับปรุงแก้ไขระเบียบดังกล่าว ในปัจจุบันใช้ฉบับ พ.ศ. ๒๕๕ หมู่บ้านเป้าหมายตามโครงการแก้ไขปัญหาความยากจน ในอำเภอดอนตาล  จังหวัดมุกดาหาร  จำนวน ๔๓หมู่บ้าน ซึ่งในปีงบประมาณ  ๒๕๕๙  กรมการพัฒนาชุมชน    ได้สนับสนุนงบประมาณในการเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการโครงการแก้ไขปัญหาความยากจน(กข.คจ.) ปี ๒๕๕๙ โดยการตรวจสุขภาพกองทุน กข.คจ. โดยมีกลุ่มเป้าหมาย จำนวน ๕  หมู่บ้าน และได้ดำเนินการถอดบทเรียนในการดำเนินงานจำนวน ๑ หมู่บ้าน

โดยทางสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอดอนตาล ได้พิจารณาคัดเลือกบ้านนาสะโน หมู่ที่ ๓ ตำบลนาสะเม็ง เป็นหมู่บ้านในการถอดบทเรียน

กระบวนการทำงาน

1. ตรวจสุขภาพกองทุน สถานะการดำเนินงานโครงการ กข.คจ. ทั้งหมด  จำนวน  ๕  กองทุน(ตรวจสอบ

ภาวะหนี้สิน/การบริหารงานของกรรมการกองทุน) เพื่อตรวจสอบและพัฒนาฐานข้อมูลให้ถูกต้อง สามารถ

นำไปใช้เป็นฐานในการพัฒนาให้เกิดความเข็มแข็ง 

2. ประชุมชี้แจงสร้างความรู้ ความเข้าใจแก่เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน และคณะกรรมการเครือข่าย

ใน ระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยการบริหารและการใช้จ่ายเงินโครงการแก้ไขปัญหาความยากจน พ.ศ. ๒๕๕๓ และแนวทางการดำเนินงานโครงการแก้ไขปัญหาความยากจน ของกรมการพัฒนาชุมชน

3. ประชุมประธานคณะกรรมการ กข.คจ. ทุกหมู่บ้าน เพื่อให้ความรู้และสร้างความเข้าใจระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยการบริหารและการใช้จ่ายเงินโครงการแก้ไขปัญหาความยากจน พ.ศ. ๒๕๕๓ และแนวทางการดำเนินงานโครงการแก้ไขปัญหาความยากจน ของกรมการพัฒนาชุมชน และ รับทราบข้อมูลและปัญหาอุปสรรคในการบริหารกองทุน และความต้องการในการการแก้ปัญหา 

4. จัดทีมงานโดยเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนร่วมกับคณะกรรมการเครือข่ายกข.คจ. ลงพื้นที่ ที่มี ความพร้อมและมีความต้องการที่จะแก้ปัญหาโดยสมัครใจ

5. ทีมงานร่วมกับผู้นำชุมชน/คณะกรรมการ กข.คจ. สมาชิก/ ครัวเรือนเป้าหมาย ค้นหาสาเหตุ

ของปัญหาและร่วมการหาแนวทางแก้ไข

6. กำหนดแผนการดำเนินการแก้ปัญหาเป็นขั้นตอนและมีผู้รับผิดชอบชัดเจน

7. ติดตามประเมินผลการดำเนินงานตามแผนอย่างต่อเนื่อง

8. นำเสนอรายงานผลการดำเนินงานต่อผู้บังคับบัญชาทราบและหาแนวทางแก้ไขปัญหา

เทคนิควิธีการทำงาน

1. การศึกษาระเบียบที่เกี่ยวข้องให้เข้าใจ

2. การขอคำปรึกษาจากผู้บังคับบัญชาเพื่อร่วมกันแก้ไขปัญหา

3. การสร้างความสัมพันธ์อันดีของพัฒนากรกับคณะกรรมการ/สมาชิกครัวเรือนเป้าหมาย

4. ใช้ระเบียบเป็นเครื่องมือเพื่อขอความร่วมมือ ไม่ใช่เป็นข้อบังคับ

5. ติดตามประเมินผลอย่างต่อเนื่องทั้งแบบเป็นทางการและไม่เป็นทางการ

ข้อพึงระวัง

1. การดำเนินงานในบางพื้นที่ต้องระมัดระวังผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น เช่นความขัดแย้งทางด้าน

การเมือง ที่มีอยู่ในพื้นที่ 

2. พัฒนากรผู้รับผิดชอบประสานงานตำบลต้องปฏิบัติหน้าที่ตามระเบียบ โดยติดตาม สนับสนุนการ

ดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง 

3. การดำเนินงานต่าง ๆ ต้องมีการบันทึกหลักฐาน สามารถตรวจสอบได้ตลอดเวลา

4. การดำเนินงานแก้ปัญหาต้องเป็นไปอย่าง

ปัจจัยความสำเร็จ

1. การสร้างความสัมพันธ์อันดีเพื่อสร้างความคุ้นเคยกับประชาชนและผู้นำและคณะกรรมการใน

พื้นที่ เป้าหมาย

2. ความมุ่งมั่น ตั้งใจ และจริงใจที่จะเข้าไปร่วมแก้ไขปัญหาของผู้ที่เกี่ยวข้องในทุกระดับ

3. การทำงานเป็นทีมของเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนในการลงไปแก้ปัญหา 

4. การสนับสนุนจากผู้บังคับบัญชาทุกระดับ ในการแก้ไขปัญหาอย่างต่อเนื่อง ทั้งในรูปแบบการให้

คำปรึกษา การสนับสนุนในด้านต่าง ๆ  

ผลที่เกิดขึ้นในเชิงความสำเร็จ 

1. กองทุนมีความเคลื่อนไหวครัวเรือนยืมที่คงค้างทำข้องตกลงในการส่งเงินคืน

2. มีการประชุมครัวเรือนเป้าหมายกำหนดแนวทางในการดำเนินงาน

3. คณะกรรมการ กข.คจ.เข้าใจบทบาทหน้าที่ตามระเบียบและแนวทางฯ มีความตั้งใจที่

จะขับเคลื่อนนกองทุนกข.คจ. ให้เป็นเงินทุนของหมู่บ้าน

ปัญหาอุปสรรคและการแก้ไข

1. ความขัดแย้งทางการเมืองในหมู่บ้านเป้าหมาย ต้องทำความเข้าใจว่าการดำเนินงานครั้งนี้ไม่มี

ความเกี่ยวข้องกับการเมืองหรือความขัดแย้งใดๆ และดำเนินการตามระเบียบฯอย่างเสมอภาค ไม่เลือกปฏิบัติ

2. คณะกรรมการ กข.คจ. ขาดความมุ่งมั่นตั้งใจ ในการการแก้ปัญหา ต้องทำความเข้าใจถึงบทบาท

หน้าที่ของคณะกรรมการ และชี้ให้เห็นความสำคัญของโครงการ กข.คจ. ในการแก้ปัญหาของครัวเรือนและการพัฒนาหมู่บ้านโดยรวม

กฎระเบียบ แนวคิด ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง 

1. ระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยการบริหารและการใช้จ่ายเงินโครงการแก้ไขปัญหาความ

ยากจน พ.ศ. ๒๕๕๓

2. แนวทางการดำเนินงานโครงการแก้ไขปัญหาความยากจน

3. แบบประเมินสุขภาพเงินทุนโครงการ กข.คจ. เพื่อตรวจสุขภาพหมู่บ้าน กข.คจ.

4. หลักการดำเนินงานพัฒนาชุมชน